«Ιστορίες τρόμου» του Δρ Νίκου Μαρκέα (Για τον Μαραθώνιο της Βοστόνης)

«Ποιος θα σταματήσει τη χιονοστιβάδα   των αλληλεπιδράσεων», ρωτάει ο Νίκος Μαρκέας στο άρθρο του με τίτλο "Ιστορίες τρόμου" (βλ. ιστοσελίδα http://www.runningnews.gr),  που δημοσιεύθηκε στις 21-4-2013. 

Πιστεύω κι εγώ ότι η απάντηση είναι: Εμείς! 

Μέσα στον ιστότοπο αυτό δημοσιεύονται θέματα που θα μπορούσαν να ανυψώσουν το ηθικό μας, ώστε  εμείς, ενωμένοι και αδελφωμένοι, με τις δικές μας - έστω λιγοστές- δυνάμεις,  να βάλουμε φρένο στην οδυνηρή για όλους μας χιονοστιβάδα των αλληλεπιδράσεων! 

Μόνο με πυξίδα το ήθος θα μπορούσαμε να ανακαλύψουμε το ουράνιο τόξο που συνεχίζει να ομορφαίνει  τον πλανήτη μας, αλλά δυστυχώς δεν το διακρίνουμε, κι έτσι δεν μπορούμε ούτε να το προσεγγίσουμε, κάνοντας το λάθος να κοιτάμε γύρω μας κυρίως από ένα πρίσμα του δικού μας μικρόκοσμου! 

Γεωργία Μαρκέα

«Ιστορίες τρόμου»

Γράφει ο Δρ Νίκος Μαρκέας,

Χειρουργός Ορθοπεδικός,
Διευθυντής της Β’ Ορθοπεδικής κλινικής 
του Νοσοκομείου Παίδων «Παν. και Αγλαΐα Κυριακού»

Για μια ακόμα φορά, ο μαραθώνιος της Βοστόνης θα μείνει ανεξίτηλος στη μνήμη μας. Όχι για την ιστορικότητά του, ή τις αξιοζήλευτες επιδόσεις των αθλητών και την ενεργό συμμετοχή του φίλαθλου κόσμου, αλλά για όσα τραγικά και αποτρόπαια διαδραματίστηκαν στον τερματισμό, επεμβαίνοντας βίαια στον ψυχισμό μας. Και από τότε, σωρός τα ερωτηματικά ζητούν εναγωνίως μια κάποια απάντηση!

Ξέχωρα από τις λεπτομέρειες που είδαν το φως της δημοσιότητας, τις ζοφερές εικόνες, τα ανατριχιαστικά ρεπορτάζ και τις δηλώσεις, εκείνο που καταγράφηκε στο υποσυνείδητο έντονα, ήταν η αίσθηση του «τραγικού κακού» που μπήκε απρόσκλητο στα σπίτια μας, προκαλώντας δέος και τρόμο. Γιατί, ένα κύμα ζόφου έχει παρασύρει ξανά τα πάντα στο διάβα του. Γιατί, ο απροσδιόριστος φόβος για το αναπάντεχο κακό που πλησιάζει, έχει απλώσει ύπουλα το σκοτεινό του πέπλο. Γιατί, η αγωνία για τον κίνδυνο που ελλοχεύει κρατάει τη σκέψη μας σε διαρκή εγρήγορση και αναζητά διεξόδους διαφυγής και εκτόνωσης.

Κανείς ωστόσο δεν αμφιβάλλει για τις αντιδράσεις όσων βρίσκονταν κοντά στα γεγονότα. Το κεφάλι τους κόντευε να σπάσει σε χίλια κομμάτια, η ανάσα επιτάχυνε το ρυθμό της, η καρδιά έχασε κάθε έλεγχο, το αίμα πάσχιζε να ραγίσει τα τοιχώματα στις αρτηρίες. Ο ρόλος του υποθάλαμου στη βάση του εγκεφάλου ήταν και πάλι πρωταγωνιστικός. Σε κάθε επείγουσα κατάσταση που οριοθετείται από έντονο φόβο και συναισθηματικό στρες, το στόμα στεγνώνει, οι κόρες των ματιών διαστέλλονται, το δέρμα πλημμυρίζει στον ιδρώτα, οι βρόγχοι διευρύνονται, η καρδιά σκουντάει με δύναμη το στέρνο.

Η ταυτόχρονη έκκριση αδρεναλίνης από τα επινεφρίδια έχει συνέπειες και στο κυτταρικό επίπεδο. Εξ αιτίας της δράσης της αυξάνεται ο μεταβολισμός, η γλυκόζη ανεβαίνει στα ύψη, ενώ μαζί με τη μείωση του γλυκογόνου στους μύες, παρατηρείται άθροιση γαλακτικού οξέος στο αίμα. Να, γιατί οι περισσότεροι δρομείς, μετά το γεγονός, δεν μπορούσαν να πάρουν τα πόδια τους. 

Λέγεται πως η προσμονή του επερχόμενου κακού μετράει περισσότερο από αυτό το ίδιο! Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ, ο μαιτρ του μυστηρίου, στήριξε πάνω στο σασπένς αυτής της αγωνιώδους προσμονής, την επιτυχία των ταινιών του. Και φαίνεται πως μάλλον την ίδια συνταγή ακολουθούν όσοι κατεργάζονται την ψυχική μας ηρεμία.

Η ιστορία θα γράψει, δίπλα στον αριθμό των συμμετεχόντων και τα ονόματα των νικητών, τους τρεις νεκρούς της βομβιστικής ενέργειας και τους 176 τραυματίες. Για μια φορά ακόμα θα φανεί αδύναμη να εκφράσει τα συναισθήματα της στιγμής και τα ποιοτικά δεδομένα όσων επακολούθησαν. Ποιος νοιάζεται άλλωστε γι’ αυτές τις παραμέτρους που, ούτως ή άλλως, δεν μπορούν ν’ αποτυπωθούν στους στατιστικούς πίνακες και να απομνημονευθούν;

Δεν γνωρίζουμε - και ποτέ δεν θα μάθουμε - αν η τοποθέτηση των αυτοσχέδιων βομβιστικών μηχανισμών κάτω από τις σημαίες των συμμετεχόντων χωρών και μέσα στο πλήθος των ανυποψίαστων φιλάθλων, είχε κάποιο νόημα. Ούτε υπάρχει καμιά πιθανότητα ν’ ανακαλύψουμε, όσο κι αν εξιχνιάσουμε διεξοδικά τις λεπτομέρειες, τους απώτερους στόχους των δραστών. Μπορεί να είχαν σκοπό να εκδικηθούν την άδικη κοινωνία, ή να δείξουν σε όσους φαίνονταν να τους αμφισβητούν, ότι ήταν ικανοί για οτιδήποτε μεγαλειώδες με παγκόσμια απήχηση. Μπορεί πάλι να ήθελαν να φανούν αντάξιοι των αντιεξουσιαστών συνεργών τους με τις παρόμοιες πεποιθήσεις, όσων κρύβονται συνεχώς στη σκιά, αποφεύγοντας τη σύγκρουση κατά πρόσωπο.

Το χειρότερο σενάριο, η πράξη αυτή ωμής βίας των δυο νεαρών από την Τσετσενία να είναι το καταστάλαγμα μιας ζωής δίχως ιδανικά, με μόνο κίνητρο τη δημιουργία εντυπώσεων, μια επανάσταση δηλαδή χωρίς αιτία, μοιάζει να μην ανακουφίζει την κοινή γνώμη, ούτε να ικανοποιεί τους ίδιους τους πρωταγωνιστές. Όλοι θέλουμε εξιλαστήρια θύματα να απονεμηθεί δικαιοσύνη, ανθρώπους στην αντίπερα όχθη για να εξακοντίσουμε πάνω τους τις εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις μας. Και, τώρα που φαίνεται χλωμό το ενδεχόμενο να αποδοθούν ουσιαστικά ιδεολογικά κίνητρα στην άνομη πράξη, τι θα πούμε και ποιους θα καυτηριάσουμε;

Ο Ρίτσαρντ Ντεσλάριερς, ο επικεφαλής των ερευνών του FBI, είναι αισιόδοξος. Άλλωστε, αυτό που πιότερο τον ενδιαφέρει είναι η προαγωγή του στην ιεραρχία, ή μια εύφημος μνεία για να την επιδεικνύει αργότερα στα παιδιά και στα εγγόνια του. Ο αρχηγός της αστυνομίας Έντουαρντ Ντεβό δείχνει πιο συγκρατημένος. Εκτός από τις αναφορές στους ανωτέρους του, έχει να λογοδοτήσει και στην ντόπια κοινωνία που παρακολουθεί τις εξελίξεις αμήχανη και απαιτητική. Από την άλλη μεριά, ο Τομ Μενίνο, ο δήμαρχος της Βοστόνης, πασχίζει ακατάπαυστα ν’ απαλύνει τις εντυπώσεις για να μη χάσει τη θέση του και να έχει το θάρρος ν’ αντικρίζει κατάματα τους συντοπίτες του που τον εψήφισαν. Όλοι κάτι έχουν στο νου, βλέπουν την επιφάνεια και αφήνουν να τους διαφύγει η αληθινή ουσία των πραγμάτων!    

Ο Μπαράκ Ομπάμα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, επειδή ίσως του ψιθύρισαν οι αυλοκόλακες σύμβουλοί του ότι οφείλει να πάρει μια κάποια θέση, δήλωσε το μεγαλόπνοο «συνεχίζουν να υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα». Λες και δεν το ξέραμε πριν το ξεστομίσει! Σαν να επρόκειτο για μια ανακοίνωση-μανιφέστο, ότι από την εξακρίβωση των ερωτημάτων (που δεν διατυπώθηκαν ακόμα) και τη συγκομιδή απαντήσεων (που μας συμφέρουν) θα στοιχειοθετηθούν οι ενοχές, θα στοχοποιηθούν οι δράστες και θα δρομολογηθούν στο τέλος οι ρεβανσιστικές ενέργειες.    

Στο μεταξύ οι έρευνες συνεχίζονται. Οι κάμερες ασφαλείας απεικόνισαν τα χαρακτηριστικά των υπόπτων κι έδωσαν τις αδιάψευστες μαρτυρίες που χρειάζονταν οι διωκτικές αρχές για να βρεθούν στο κατόπι τους. Ο ένας βρήκε άδοξο θάνατο από τα πυρά των αστυνομικών που τον εντόπισαν. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές μπορεί να έχει εντοπιστεί και ο άλλος. Αλλά το ζήτημα δεν είναι αυτό.

«Τους την είχαν στημένη»! Ο πατέρας των νεαρών που φέρονται ως μοναδικοί δράστες της βομβιστικής ενέργειας, απορεί και εξίσταται και διαρρηγνύει τα ιμάτιά του, όταν επιμένει ότι «πρόκειται για προβοκάτσια των μυστικών υπηρεσιών». Ποιος θα ισχυριστεί το αντίθετο; Ο συνωμοσιολογικός ιστός έχει άλλωστε, από την πρώτη κι όλας μέρα, αρχίσει να υφαίνεται με σύστημα και μεθοδικότητα. Ο επόμενος στόχος της υπερδύναμης πρέπει να είναι ορατός, χειροπιαστός, ξεδιάντροπος, ακόμα κι αν δεν φταίει σε τίποτα. Τα ειδησεογραφικά δελτία κάνουν ήδη σαφείς αναφορές, συσχετίζοντας το γεγονός στη Βοστόνη με την αιματοχυσία της 11ης Σεπτεμβρίου.

Άραγε πώς να αποτιμηθεί η ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Τα media θα μπορούσαν να ξοφλήσουν το χρέος τους απέναντι στο κοινό που πεινάει για την αλήθεια, με την αφύπνιση των συνειδήσεων και όχι με την ασύστολη συσκότισή τους. Ξαφνικά, τον έντυπο και τον ψηφιακό τύπο κατέκλυσαν φτηνές σε πρωτοτυπία γελοιογραφίες που στερούνται όμως από φαντασία και κοινωνική απήχηση. Κάποιοι, αγωνιζόμενοι να κερδίσουν σε βάρος των αφελών, πωλούν τα αδιάθετα μετάλλια του αγώνα προς 500 δολάρια το ένα. Ποιος θα σταματήσει τη χιονοστιβάδα των αλληλεπιδράσεων;

Μετά απ’ αυτά, λίγοι θα θυμούνται τους νικητές στο μαραθώνιο της Βοστόνης. Κι αν κάποιος αναρωτηθεί, ποιοι πραγματικά κέρδισαν τον αγώνα, θα βρει μόνο τον τρόμο και την υποκρισία να στέκονται στο βάθρο. Αν και θα έπρεπε - για όλους εμάς, τους θιασώτες της παγκόσμιας ειρήνης - να παρακολουθούμε τα γεγονότα με διάθεση αλληλεγγύης, πνεύμα αλτρουισμού και ηθικό υψιπετές. Τελεία και παύλα. 

  

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ο Νίκος Μαρκέας γεννήθηκε στον Πειραιά τον Οκτώβριο του 1952 και φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Απέκτησε την ειδικότητα του Χειρουργού Ορθοπεδικού, μετεκπαιδευθείς παράλληλα στη Μικροχειρουργική και στην Παιδοορθοπεδική, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Μεγάλη Βρετανία. Από το 1989 φέρει τον τίτλο του διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών με το βαθμό «άριστα». Το επιστημονικό του έργο είναι πλούσιο, με πολλές διαλέξεις, με ανακοινώσεις σε Ορθοπεδικά Συνέδρια και με δεκάδες δημοσιεύσεις σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, ελληνικά και ξένα. Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπεδικής και Τραυματολογίας (ΕΕΧΟΤ) και της Επανορθωτικής Χειρουργικής καθώς και πάρεδρο μέλος της Εταιρείας Αγγειολογίας-Αγγειοχειρουργικής. Τακτικό μέλος του Τμήματος Ορθοπεδικής Παίδων της ΕΕΧΟΤ από το 1987, ορίστηκε πρόεδρος για το έτος 2008. Εργάζεται στη Β’ Ορθοπεδική κλινική του Νοσοκομείου Παίδων «Παν. και Αγλαΐα Κυριακού» από το 1987 με το βαθμό του αναπληρωτή διευθυντή, ενώ για σύντομα χρονικά διαστήματα εργάστηκε στα νοσοκομεία ΚΑΤ Κηφισιάς, Γενικό Κρατικό Νικαίας και Αττικό Νοσοκομείο Δυτικής Αθήνας. Η ενασχόλησή του με τον αθλητισμό, ως φίλαθλος και ως αθλητής, αποτελεί τρόπο ζωής. Δρομέας μεγάλων αποστάσεων ο ίδιος, έχει τερματίσει τον κλασικό μαραθώνιο περισσότερες από δέκα φορές μέχρι σήμερα. Ήταν τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας «Η Κερκίδα του Στίβου» στο διάστημα 1993-2005, όπου διατηρούσε με συνέπεια τη στήλη με την «Ιατρική άποψη». Τα τελευταία χρόνια αρθρογραφεί τακτικά στο περιοδικό RUNNER και στην εφημερίδα Ο ΔΡΟΜΕΑΣ.